Van ‘wat als’ naar ‘wat is’

Voor Evelyn, het hoofdpersonage van de film Everything Everywhere All At Once worden deze vragen beantwoord. Evelyn krijgt de kans om al haar mogelijke levenspaden te zien. Ze kijkt toe hoe ze in allerlei universums met haar zangtalent carrière heeft gemaakt, níet met haar jeugdliefde is meegegaan en géén kinderen heeft gekregen. Ondanks al deze mogelijkheden kiest Evelyn toch voor het nu: het meest kleurloze universum, waarin ze eigenaar is van een wasserette die kampt met financiële problemen, waar haar man hun huwelijk wil beëindigen en waar ze moeite heeft haar dochters geaardheid te omarmen. Waarom is dít het leven dat ze wil leven? Als ik naar mezelf kijk: wat maakt het dat ik net als Evelyn dít leven kies en niet een ander?

Authentieke keuze
Ik denk weleens na over hoe mijn leven anders had kunnen zijn. Maar in ieder scenario dat ik me inbeeld, ben ik anders. Een ander ‘ik’ had andere keuzes gemaakt. Ik ben nou eenmaal dit ‘ik’ en maak keuzes die logisch zijn voor de persoon die ik nu ben. Niet voor een andere versie van mijzelf. Stel dat ik een keuze zou maken voor het ‘ik’ dat ik later ben, dan maak ik geen authentieke keuze. Een authentieke keuze is een keuze die gemaakt wordt vanuit het hier-en-nu. Maak ik een keuze op basis van iemand die ik hoop te zijn in plaats van wie ik daadwerkelijk ben, dan baseer ik mij op een denkbeeldige identiteit. Als ik fantaseer over mijn potentiële toekomst, dan creëer ik een onecht beeld van mezelf en de wereld om mij heen.

Dus blijf ik aan mezelf vragen: is dit wat ik wil? Ben ik tevreden over hoe mijn leven er nu uit ziet? Zo maak ik authentieke keuzes die op dit moment bij mij passen. Ik kan ervoor kiezen om te verhuizen naar een andere stad, om er na een bepaalde tijd achter te komen dat het niet meer de juiste plek voor mij is. Dat betekent niet dat ik nooit gelukkig ben geweest in die stad. Zodra ik merk dat ik niet meer op mijn plek ben, maak ik weer een nieuwe keuze.

Zoektocht
Niet iedereen ziet bovenstaande als een juiste levensfilosofie. Mensen vinden mij ondoordacht omdat ik niet nadenk over ‘later’. Vooral mensen die ouder zijn dan ik beweren dan graag dat ik hen ‘later wel zal begrijpen’. Als lezer denkt u wellicht hetzelfde. Toch wil ik benadrukken dat ik echt niet zomaar van de hak op de tak spring.

Ik geloof niet dat er een levensdoel is: een hoger doel dat moet worden vervuld. Er loopt wel een rode draad door mijn leven. Deze is alleen niet eindig en loopt niet in een rechte lijn. Intussen streef ik naar betekenis, in welke vorm dan ook. Ik zoek naar zingeving, maar slaag er niet in deze te vinden. Tijdens een gesprek met mijn vriend liet ik vallen dat ik niet wist waar ik moest beginnen met deze zoektocht. Waarop hij antwoordde: “Misschien vind je dat begin wel niet.”

Hier-en-nu
‘Leven in het hier-en-nu’ is een cliché. Maar is dat wellicht mijn zingeving? Heeft Evelyn in Everything Everywhere All At Once precies om die reden voor haar huidige leven gekozen? De film heeft mij geleerd om meer naar mijn ‘ik’ te luisteren en te aanvaarden dat ik in het hier-en-nu ben. Wanneer Evelyn niet tevreden is met haar leven, begint ze te fantaseren. Ik zie dat als een teken, een waarschuwing dat er iets misgaat. Dat ze ontsnapt aan het hier-en-nu betekent ook dat ze vlucht voor haar identiteit. Ik wil zo dicht mogelijk bij mezelf blijven en daarom in het hier-en-nu leven.