Have a nice dream

In de eerste zes maanden van 2023 zijn in Nederland door stalbranden ruim twaalfduizend biggen en volwassen varkens omgekomen. Ze stierven door verbranding en verstikking. Ruim twaalfduizend levende wezens, opgesloten in een stal en vastgeketend in hun hok, levend verbrand of gestikt.

Geïsoleerd in te kleine hokken

Bij iedere nieuwe stalbrand hoop ik dat deze gruwelijkheid het morele debat opent. Wij kunnen dit als redelijke morele wezens, die van nature sociaal en goed zijn, toch niet verantwoorden? Met onze kennis en rationaliteit kunnen we dit toch niet meer beargumenteren? Helaas gaat het maatschappelijke debat zelden over de vraag of het consumeren van dierlijke producten moreel verantwoordelijk is. Geen vragen over hoe het kan dat twaalfduizend varkens verstopt zaten in een stal. Geen vragen over de habitat van varkens. Geen vragen over het leed van de varkens. Geen vragen over hoe ethisch ons gedrag is tegenover andere levende wezens. Geen vragen over de rechten van dieren.

Als het over de dierenindustrie gaat, dan richt de aandacht zich vooral op de gezondheidsrisico’s van de mens en diens economische belangen. Maar is het moreel te verantwoorden om dieren geïsoleerd in te kleine hokken op te sluiten? Zijn we zo sterk op ons eigen belang en genot gericht, dat we de werkelijkheid niet kunnen of willen zien? Denken we dat dieren geen emoties hebben en niet in staat zijn tot het voelen van pijn en angst? Dat ze geen bewustzijn hebben en niet intelligent zijn? Of zien wij de mens als een hoger geplaatst wezen, dat om die reden dieren slecht mag behandelen?

Een nieuw verhaal vertellen

Het is tijd dat we ons bewust worden van ons gedrag en onze verantwoordelijkheid nemen. Het is tijd dat we ons afvragen hoe we willen omgaan met andere levende wezens. We moeten onder ogen zien wat wij dieren aandoen. Laten we ons niet langer verstoppen achter onze aannames, gewoontes en vooronderstellingen, maar laten we open staan voor nieuwe perspectieven en kritisch nadenken over ons eigen gedrag. Is dat niet onze plicht als rationele morele wezens?

Als toegepaste filosoof kun je hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Je bent goed in staat om aannames, gewoonten en vooronderstellingen die ten grondslag liggen aan de dierenindustrie, bloot te leggen en te onderzoeken. Je kunt verschillende perspectieven naar voren brengen, zoals dierenwelzijn en ethiek, je kunt alternatieven aandragen. Door een nieuw verhaal te vertellen, dat gebaseerd is op ethische overwegingen, kunnen we samen ons morele kompas opnieuw afstellen. Samen op weg naar een wereld, waar - zoals de filosoof John Stuart Mill stelt - alles mag, zolang je anderen geen schade berokkent.

Stil maar, lief varken, we zullen niet langer zwijgen.